Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
1. położenia zwierciadła wód podziemnych,
2. stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
3. stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym

Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1 do 31 stycznia 2021 r.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych w trybie operacyjnym wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:

* najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
* średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
* wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
* wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
* średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 31 stycznia 2021 r.

 

Zmiany położenia zwierciadła wody podziemnej w pierwszym poziomie wodonośnym o zwierciadle swobodnym

W styczniu 2021 r. na przeważającym obszarze kraju nastąpił wzrost położenia zwierciadła wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Wyższe położenie średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w przypadku około 67% analizowanych punktów obserwacyjnych, podczas gdy miesiąc wcześniej punkty takie stanowiły około 28% wszystkich analizowanych punktów ujmujących pierwszy poziom wodonośny.

Obniżenie średniego poziomu wód podziemnych nastąpiło w styczniu br. w niespełna 27% punktów obserwacyjnych, głównie w części województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, dolnośląskiego, śląskiego i świętokrzyskiego (w grudniu ub.r. punkty takie stanowiły ponad 65% analizowanych punktów obserwacyjnych). W większości punktów obserwacyjnych, w których odnotowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w stosunku do stanu z poprzedniego miesiąca (78%), poziom wód nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). W przypadku około 7% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w grudniu ubiegłego roku.

 

Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w styczniu 2021 r.

Zmiany zasobów wód podziemnych

W styczniu br. wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym utrzymywała się na poziomie bezpiecznym dla zaopatrzenia ludności w wodę. W tym czasie odnotowano niewielki wzrost liczby punktów obserwacyjnych (z 89% do ponad 90%), w których stan rezerw przekraczał 20% w odniesieniu do najniższego rocznego położenia zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). W około 10% punktów obserwacyjnych objętych analizą poziom rezerw był niższy niż 20% w odniesieniu do NNG, z czego w przypadku niespełna 2% punktów obserwacyjnych zarejestrowany średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG (w grudniu ub.r. punkty taki stanowiły ponad 2% wszystkich analizowanych punktów obserwacyjnych). Brak rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu został odnotowany w punktach obserwacyjnych zlokalizowanych w miejscowościach: Zgorzelec (woj. dolnośląskie), Stanisławów (woj. śląskie) i Chachalnia (woj. wielkopolskie).

* NNG [m] – najniższa roczna wartość głębokości zwierciadła wody z okresu wielolecia

 

Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w styczniu 2021 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W styczniu br. niżówką hydrogeologiczną w największym stopniu dotknięte były obszary:
- w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego.

Ponadto niżówka odnotowana została również:
- w południowo-zachodniej części województwa mazowieckiego,
- północnej części województwa świętokrzyskiego i śląskiego,
- w południowej części województwa wielkopolskiego,
- w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego,
- na północy województwa lubuskiego.

Obniżenia średniego poziomu wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w styczniu br. także w innych regionach Polski, lecz zjawisko to miało charakter lokalny.

W styczniu br. na części obszaru kraju nadal utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Zjawisko niżówki hydrogeologicznej wykazywało w tym czasie znaczne zróżnicowanie zarówno pod względem intensywności, jak i rozprzestrzenienia. W skali kraju stan wód podziemnych niższy od stanu niskiego ostrzegawczego stwierdzono w 27 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 16% wszystkich analizowanych punktów, podczas gdy w grudniu ub.r. punkty takie stanowiły około 17% badanej populacji. W siedmiu spośród tych punktów w omawianym miesiącu poziom wód podziemnych uległ dalszemu obniżeniu w stosunku do stanu z grudnia ub. r.

** SNO [m] – stan niski ostrzegawczy (tj. głębokość położenia zwierciadła wody uzasadniająca wydanie ostrzeżeń i ograniczeń w korzystaniu z wód podziemnych) określony, jako poziom zwierciadła wody, który jest obliczany, jako średnia z minimalnych rocznych stanów położenia zwierciadła wody (NG) charakteryzujących się wartościami niższymi od wielkości opisanej jako poziom średni niski z wielolecia (SNG);
*** SNG [m] – średnia z najniższych rocznych głębokości zwierciadła wody podziemnej (NG) dla okresu wielolecia.

 

Mapa przedstawiająca zagrożenie niżówką hydrogeologiczną w styczniu 2021 r.