W dniach 14 – 18 kwietnia 2018 r odbyło się w czeskim Kromieryżu spotkanie robocze Grupy Roboczej Beriasu. Grupa działa w ramach Podkomisji Stratygrafii Kredy Międzynarodowej Komisji Stratygrafii, a jej głównym zadaniem jest opracowanie wytycznych dla ustalenia światowego wzorca granicy jura/kreda (GSSP).
Jest to jedyna granica pomiędzy jednostkami stratygraficznymi o randze systemów, która jeszcze nie doczekała się formalizacji. W wyniku trwających od 2007 r prac ustalono, że stratotyp granicy jura/kreda (J/K) będzie zlokalizowany w rejonie zachodniej Tetydy. Głównym markerem stratygraficznym definiującym granicę będzie początek poziomu biostratygraficznego Calpionella alpina. Horyzont ten ma doskonałą kalibrację magnetostratygraficzną oraz jest wsparty sekwencją licznych nannoskamieniałości (rysunek poniżej).
Światowa korelacja granicy jura/kreda (wg Wimbledon 2017, Volumina Jurassica,15, 181-186
Taka definicja granicy J/K stanowi przełom, gdyż w dotychczasowych próbach formalizacji, podjętych jeszcze w latach 60-tych i 70-tych XX wieku, wiodącą rolę odgrywały amonity. Najnowsze rewizje fauny amonitowej wskazują jednak, że skamieniałości te nie mogą być podstawą wyznaczenia granicy J/K, ze względu na brak ciągłości występowania w klasycznych profilach basenu wokontyjskiego (południowo-wschodnia Francja), a także problemy z taksonomią wskaźnikowych gatunków.
Profil Le Chouet (pd-zach. Francja) – interwał granicy jura/kreda
Wśród profili-kandydatów rozpatrywanych jako stratotyp granicy wymienia się właśnie doskonale odsłonięte sukcesje basenu wokontyjskiego, a także strefy sub-betyckiej w Hiszpanii, gdzie zintegrowana biostratygrafia opracowana na kalpionellach, amonitach i nannoskamieniałościach znajduje dodatkowe oparcie w schematach biostratygraficznych.
Poważnie rozpatrywane są także liczne, kompleksowo zbadane profile w Zachodnich Karpatach (Pieniński Pas Skałkowy Słowacji i zachód Ukrainy) w także Średniogórza Węgierskiego (Góry Bakońskie).
Wybór profilu stratotypowego zostanie dokonany najprawdopodobniej do końca 2018 roku.
Tekst i zdjęcia: Jacek Grabowski