Niniejszy komunikat o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej przedstawia analizę:
 - położenia zwierciadła wód podziemnych
 - stanu rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych
 - stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w pierwszym poziomie wodonośnym
Analiza obejmuje obszar kraju w okresie od 1.04 do 30.04 2025 r.

W kwietniu 2025 r. na obszarze niemal całego kraju zaobserwowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Zjawisko to wystąpiło w ponad 76% poddanych analizie punktów obserwacyjnych. Wyższy poziom zwierciadła wód podziemnych, w porównaniu do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w tym czasie w około 20% punktów obserwacyjnych głównie w południowych i wschodnich regionach kraju. W około 4% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego pozostał bez zmian względem średniego stanu z poprzedniego miesiąca.

Wielkość rezerw zasobów zmiennych wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym w kwietniu bieżącego roku utrzymywała się na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie stanu rezerw wód podziemnych stwierdzone zostało w ponad 5% analizowanych punktów obserwacyjnych, głównie w północno-wschodniej części kraju. W tej grupie punktów obserwacyjnych ponad 2% stanowiły te, w których poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do najniższego położenia zwierciadła wody z lat ubiegłych.

W kwietniu 2025 r. na części obszarów województw: lubelskiego, mazowieckiego, podlaskiego oraz warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego i zachodniopomorskiego utrzymywał się stan zagrożenia hydrogeologicznego związany z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO). Lokalne wystąpienia niżówki hydrogeologicznej odnotowano również we wschodniej części województwa śląskiego oraz w centrum województwa wielkopolskiego.

Analiza została opracowana na podstawie interpretacji zebranych wyników pomiarów w wytypowanych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych PIG-PIB, przy uwzględnieniu dla poszczególnych punktów obserwacyjnych następujących wartości charakterystycznych:
 - najniższej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (NNG),
 - średniej głębokości położenia zwierciadła wody z wielolecia (SSG),
 - średniej z najniższych rocznych głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej z wielolecia (SNG),
 - wartości granicznej dla wystąpienia zjawiska niżówki hydrogeologicznej, przyjętej na poziomie stanu niskiego ostrzegawczego (SNO),
 - wyznaczonego z najniższych rocznych stanów położenia zwierciadła wody charakteryzujących się wartościami niższymi od wartości SNG,
 - średniej głębokości położenia zwierciadła wody podziemnej (AG) z okresu od 1 do 30 kwietnia 2025 r.

1. Zmiany położenia zwierciadła wód podziemnych

Analiza zmian położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w odniesieniu do poprzedniego okresu obserwacji została wykonana na podstawie wyników pomiarów przeprowadzonych w 179 rozmieszczonych na obszarze całego kraju, reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych ujmujących pierwszy poziom wodonośny (ppw).

W kwietniu 2025 r. na obszarze niemal całego kraju zaobserwowano obniżenie średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym. Zjawisko to wystąpiło w ponad 76% poddanych analizie punktów obserwacyjnych, co stanowi wzrost o 21% w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Mimo odnotowanych spadków w większości tych punktów (ponad 91%) poziom wód podziemnych nadal utrzymywał się powyżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).

Wyższy poziom zwierciadła wód podziemnych, w porównaniu do średniego stanu z poprzedniego miesiąca odnotowano w tym czasie w około 20% punktów obserwacyjnych, czyli o 20% mniej niż w marcu br. Wzrost średniego poziomu wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym nastąpił głównie w południowych i wschodnich regionach kraju.

Wahania swobodnego zwierciadła wód podziemnych w omawianym okresie były niewielkie i, zarówno wzrosty, jak i spadki, w większości przypadków nie przekraczały 0,1 m.

W przypadku ponad 5% analizowanych punktów obserwacyjnych średni poziom wód podziemnych pierwszego poziomu wodonośnego nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem odnotowanym w kwietniu br. (Ryc. 1).

Ryc.1. Zmiana położenia zwierciadła wody podziemnej w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych w kwietniu 2025 r.

2. Zmiany zasobów wód podziemnych

Analiza stanu rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych została wykonana na podstawie wyników pomiarów położenia swobodnego zwierciadła wody w 174 reprezentatywnych punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

W kwietniu bieżącego roku w większości analizowanych punktów obserwacyjnych (około 95%, tj. o 1% mniej niż w poprzednim miesiącu) średni stan wód podziemnych w pierwszym poziomie wodonośnym utrzymywał się na poziomie, który nie zagrażał rezerwom zasobów w odniesieniu do najniższego rocznego poziomu zwierciadła wód podziemnych z okresu wielolecia (NNG). Oznacza to, że wielkość rezerw zmiennych zasobów wód podziemnych w poziomach wodonośnych o zwierciadle swobodnym na przeważającym obszarze kraju pozostawała na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo zaopatrzenia ludności w wodę. Zagrożenie dla użytkowania wód podziemnych wynikające z niskiego poziomu tych wód stwierdzono w ponad 5% analizowanych punktów, głównie w północno-wschodniej części kraju. W tej grupie ponad 2% stanowiły punkty obserwacyjne, w których średni miesięczny poziom wód podziemnych wskazywał na brak rezerw zasobów zmiennych w odniesieniu do granicy stanu NNG. Brak rezerw zasobów wód podziemnych został odnotowany w miejscowościach: Parciaki – Stacja i Nowe Iganie (województwo mazowieckie), Boksze Stare (województwo podlaskie) oraz Okole (województwo zachodniopomorskie) (Ryc. 2).

Ryc. 2. Poziom rezerw zasobów wód podziemnych w kwietniu 2025 r. w objętych analizą punktach sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych.

3. Występowanie zagrożeń dla wód podziemnych

W kwietniu 2025 r. na części obszaru Polski nadal występowało zagrożenie hydrogeologiczne związane z położeniem zwierciadła wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO).

Regionalna niżówka hydrogeologiczna w tym okresie obejmowała części województw: lubelskiego, mazowieckiego, podlaskiego oraz warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego i zachodniopomorskiego. Zmiany w rozprzestrzenieniu niżówki hydrogeologicznej w kwietniu, w odniesieniu do stanu z marca br., przedstawiono na ryc. 9.

W minionym miesiącu niżówkę hydrogeologiczną zaobserwowano również we wschodniej części województwa śląskiego oraz w centrum województwa wielkopolskiego, jednak na tych obszarach zjawisko to miało charakter lokalny.

W skali kraju poziom wód podziemnych poniżej granicy stanu niskiego ostrzegawczego (SNO) stwierdzono w 18 punktach obserwacyjnych, co stanowi ponad 10% wszystkich punktów badanej grupy, czyli o 1% więcej niż w poprzednim miesiącu. W 42 punktach obserwacyjnych (ponad 24%) poziom zwierciadła wód podziemnych w kwietniu br. utrzymywał się w strefie między granicami stanów SNO i SNG. Oznacza to, że w tych rejonach, przy utrzymujących się niekorzystnych warunkach meteorologicznych, zwłaszcza przy braku lub niewielkich opadach atmosferycznych, również może pojawić się niżówka hydrogeologiczna. Największe ryzyko wystąpienia tego zjawiska dotyczy głównie wschodniej i centralnej części kraju. W 114 punktach obserwacyjnych, co stanowi około 66% wszystkich analizowanych punktów (o 5% mniej niż w marcu br.), swobodne zwierciadło wód podziemnych znajdowało się powyżej wartości średniej z najniższych rocznych głębokości (SNG).

Lokalizację wybranych reprezentatywnych punktów obserwacyjnych wraz z oceną stanu zagrożenia niżówką hydrogeologiczną na terenie kraju w kwietniu br. przedstawiono na rycinie 3.

Ryc. 3. Ocena zagrożenia niżówką hydrogeologiczną w kwietniu 2025 r.