W dniach 18-21 kwietnia w Rytrze k. Nowego Sącza, pod patronatem Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, odbył się 16. Meeting of the Central European Tectonic Groups (CETEG). Jego organizacja była w tym roku zadaniem Polaków.
Coroczne spotkania CETEG od lat stanowią ważną platformę wymiany informacji naukowych i praktycznych oraz integrują geologów z krajów Grupy Wyszehradzkiej zainteresowanych zagadnieniami tektonicznymi i regionalnymi. Niemal zawsze uczestniczą w nich też geolodzy z krajów ościennych. Wymiana informacji o najnowszych osiągnięciach badawczych tradycyjnie obejmuje również zagadnienia surowcowe, szczególnie dotyczące poszukiwań węglowodorów.
Głównym organizatorem tegorocznej konferencji CETEG była Sekcja Badań Strukturalnych i Geozagrożeń Polskiego Towarzystwa Geologicznego, reprezentowana przez jej członków - na co dzień będących pracownikami PIG-PIB. We współorganizację wydarzenia zaangażowały się: Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej, Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Kopalnia Soli Wieliczka. Konferencja uzyskała też znaczące wsparcie ze strony sponsora głównego - PGNIG SA oraz oraz sponsorów - Orlen Upstream Sp. z o.o. i Piwniczanki Spółdzielni Pracy. Hojność sponsorów umożliwiła udział w konferencji licznej grupie doktorantów i studentów geologii.
Tematyka tegorocznej konferencji CETEG poświęcona była głównie postępom w rozpoznaniu budowy geologicznej Karpat i obszaru panońskiego, aktualnemu stanowi wiedzy o głębokiej strukturze strefy przejściowej pomiędzy kratonem wschodnioeuropejskim a platformą paleozoiczną w Polsce (strefy Teisseyre’a-Tornquista) oraz geologii pasma waryscyjskiego Europy. Poruszane były również tematy związane z poszukiwaniami ropy naftowej i gazu w Karpatach i w basenie panońskim oraz gazu z łupków na Pomorzu, a także z tektonicznym rozpoznaniem stref występowania głębokich wód termalnych oraz z podziemnym magazynowaniem CO2. Na konferencji poruszono zatem szeroki zakres tematów, a większość prezentacji miała charakter interdyscyplinarny, oprócz kwestii tektonicznych i strukturalnych, obejmując również m.in. zagadnienia petrologii, geochemii, geodynamiki, sedymentologii, geofizyki, geomorfologii i mechaniki skał.
Uczestnicy sesji terenowej w Pieninach słuchają objaśnień prof. Edyty Jurewicz z Uniwersytetu Warszawskiego
W konferencji uczestniczyły łącznie 94 osoby z 9 krajów: Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Hiszpanii, Szwajcarii, Francji, Grecji i Wielkiej Brytanii. Przedstawiono łącznie 42 referaty oraz zaprezentowano 21 posterów.
Sesja posterowa
Autorami 7 wykładów specjalnych – wygłoszonych na zaproszenie organizatorów – byli przedstawiciele (alfabetycznie): Akademii Górniczo-Hutniczej, ETH w Zurychu, Hellenic Petroleum, Instytutu Nauk Geologicznych PAN, Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, Uniwersytetu w Salamance oraz Uniwersytetu Komenského w Bratysławie.
Rafał Sikora z PIG-PIB przedstawił referat dotyczący zagadnień osuwiskowych w rejonie Białej Wisełki
Pamiątkowe zdjęcie uczestników konferencji CETEG 2018 w Rytrze
Konferencję uzupełniły dwie sesje terenowe. Pierwsza z nich odbyła się w wyrobiskach Kopalni Soli w Wieliczce. Zafascynowała ona uczestników spektakularnymi strukturami tektonicznymi, które rozwinęły się w miocenie na froncie orogenu Karpat. Wycieczka została przygotowana i poprowadzona przez dr. Stanisława Burligę z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Uczestnicy sesji terenowej podziwiają struktury fałdowe na ociosach w Kopalni Soli Wieliczka
Druga sesja terenowa została poświęcona efektom mioceńskiej transpresji na umiejscowionej w Pieninach tektonicznej granicy Karpat zewnętrznych z wewnętrznymi. Przygotowali ją i przeprowadzili dr Mirosław Ludwiniak i prof. Edyta Jurewicz z Uniwersytetu Warszawskiego, a także prof. Jan Golonka i dr Michał Krobicki z Akademii Górniczo-Hutniczej.
Dr Mirosław Ludwiniak z Uniwersytetu Warszawskiego objaśnia genezę struktur tektonicznych w paleogenie basenu podhalańskiego na kontakcie z pienińskim pasem skałkowym
Uczestnicy sesji terenowej w Pieninach przy pionowej, lewoskrętnej przesuwczej strefie uskokowej
Materiały konferencji zostały opublikowane w starannie zredagowanym przez prof. Annę Świerczewską, obszernym tomie czasopisma Geology, Geophysics & Environment (Vol. 44, No. 1), wydawanego przez Akademię Górniczo-Hutniczą. Są one dostępne online pod adresem: https://journals.agh.edu.pl/geol/issue/view/327/showToc.
Organizatorzy, wraz z patronem konferencji – Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym -wyrażają podziękowanie wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie tegorocznego, zakończonego sukcesem, przedsięwzięcia i jednocześnie zapraszają w imieniu CETEG wszystkich zainteresowanych na przyszłoroczne spotkanie, które odbędzie się w Czechach, w pięknej scenerii wschodnich Moraw. Informacje o nim pojawią się w stosownym czasie na stronie: https://petrol.natur.cuni.cz/ceteg/.
Tekst: Paweł Aleksandrowski, Rafał Sikora, Andrzej Głuszyński i Marta Tomaszczyk (Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy)
