W dniach 11-14 czerwca 2019 r. w siedzibie World Forum w Hadze odbył się Europejski Kongres Geotermalny (European Geothermal Congress 2019). Największe wydarzenie w Europie poświęcone wykorzystaniu energii ciepła Ziemi jest organizowane co 3 lata przez Europejską Radę Energii Geotermalnej (EGEC).
W tym roku Kongres został zorganizowany przez EGEC we współpracy z holenderskimi stowarzyszeniami branżowymi: Stichting Platform Geothermie, BodemenergieNL, oraz głównym sponsorem wydarzenia - Energie Beheer Nederland BV (EBN). Holandia jest krajem, który uczynił z geotermii kamień węgielny swojej transformacji energetycznej. Miasto Haga ma stać się neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla do 2040 r. i planuje uruchomienie w mieście co najmniej czterech ciepłowni geotermalnych w ciągu najbliższych pięciu lat.
Kongres zgromadził setki interesariuszy, którzy uczestniczyli w wielu sesjach poświęconych powiązaniom geotermii ze sferą badań naukowych, innowacji technologicznych oraz rozwojem rynku branżowego. W trakcie kongresu zorganizowano liczne wystawy, kursy i imprezy towarzyszące.
Europejski Kongres Geotermalny był doskonałym miejscem gdzie eksperci wymieniali się wiedzą, aby jak najefektywniej wykorzystywać to czyste źródło energii. Dane przedstawione na Kongresie pokazują, że energia geotermalna - zarówno głęboka jak i płytka (niskotemperaturowa) - jest coraz częściej wykorzystywana w całej Europie w celu zaspokojenia potrzeb energetycznych. Innowacyjne technologie pozwalają na coraz bardziej zróżnicowane zastosowania energii geotermalnej, znacząco przyczyniając się do dekarbonizacji europejskiej gospodarki.
„Tylko wtedy, gdy przemysł, decydenci, naukowcy i reprezentanci społeczności spotykają się w jednym miejscu, można wspólnie opracować instrumenty na rzecz bardziej zrównoważonej przyszłości z uwzględnieniem energii geotermalnej” - stwierdził prezes EGEC Miklos Antics podczas sesji otwierającej Kongres. Jan Willem van Hoogstraten, dyrektor generalny głównego sponsora EBN powiedział: „Wierzymy w energię geotermalną i postrzegamy ją jako coś więcej niż doskonałą alternatywę dla gazu ziemnego w Holandii. Energia geotermalna może pomóc w procesie transformacji energetycznej w kierunku zrównoważonego systemu energetycznego w przyszłości”.
Przedstawiciele PIG-PIB wzięli udział w szeregu sesjach referatowych kongresu związanych m.in. z badaniami naukowymi, oszacowaniem potencjału i nowoczesnymi technologiami stosowanymi w geotermii niskotemperaturowej oraz wysokotemperaturowej. Podczas Kongresu projekty realizowane w ramach programu Horyzont 2020 (m.in. GeMex – którego PIG-PIB jest aktualnym uczestnikiem) miały swoje stoisko wystawiennicze obsługiwane przez partnera projektu Geoforschung Potsdam (GFZ) przy czynnym współudziale innych partnerów, w tym delegata PIG-PIB w dniach 12-13 czerwca 2019 r.
W ostatnim dniu kongresu delegaci PIG-PIB wzięli udział w kursie szkoleniowym organizacji GeoTrainet, która działa na rzecz utworzenia ogólnoeuropejskiego programu szkoleń i certyfikacji dla instalatorów systemów płytkiej geotermii, w szczególności dla podmiotów wykonujących otwory wiertnicze przeznaczone dla montażu otworowych wymienników ciepła. Kurs umożliwił zapoznanie się z aktualizacjami norm i przepisów dotyczących płytkiej geotermii (CEN, VDI 4640-2), a także z nowymi informacjami odnośnie rozwoju rynku, innowacyjnych rozwiązań technologicznych i materiałowych w dziedzinie wierceń i gruntowych wymienników ciepła. Kurs składał się z części referatowej i wycieczki terenowej do Delphi k. Hagi, gdzie uczestnicy kursu mieli okazję zapoznać się z techniką wykonywania wierceń i montażem otworowych wymienników ciepła o głębokości 200 m na potrzeby ogrzewania małego osiedla mieszkaniowego. Wszyscy uczestnicy kursu otrzymali certyfikaty zaświadczające o jego ukończeniu.
Sala powitalna i wystawiennicza Europejskiego Kongresu Geotermalnego 2019 w siedzibie World Forum w Hadze
Prezentacja zaktualizowanej platformy internetowej „ThermoGIS” przedstawiającej potencjał geotermii dla całego obszaru Holandii podczas sesji referatowej „Exploration (Regional Assessement)”
Teren prac wiertniczych i montażu geotermalnych pomp ciepła w miejscowości Delphi k. Hagi wizytowany przez uczestników kursu GeoTrainet. Na zdjęciu uwidoczniony proces sporządzania mieszanki uszczelniającej dla wypełniania otworów z zamontowanym wymiennikiem ciepła
Więcej informacji na temat kongresu i prezentowanej tematyki można znaleźć na stronie internetowej: europeangeothermalcongress.eu
W dniach 17-19 czerwca 2019 r. w Bochum (Niemcy) miało miejsce czwarte już spotkanie partnerów projektu GeMex („Cooperation in Geothermal energy research Europe-Mexico for development of Enhamced Geothermal Systems and Superhot Geothermal Systems”) finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Horyzont 2020. Spotkanie zostało zorganizowane przez partnera projektu Hochschule Bochum na terenie specjalistycznego ośrodka naukowego - The International Geothermal Centre.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele wszystkich partnerów projektu, w tym delegacja Państwowego Instytutu Geologicznego - PIB. Instytut uczestniczył w realizacji pakietu prac WP4 i wykonał badania geochronologiczne i magnetostratygraficzne skał magmowych z regionów Los Humeros (Las Minas) i Acoculco.
W pierwszym dniu spotkania odbyły się dwie sesje referatowe, na których przedstawiono dotychczasowe osiągnięcia projektu. W drugim dniu obrad przedstawiciele PIG - PIB wzięli udział w spotkaniu grupy 2, moderowanej przez kierownika pakietu prac WP4 dr Domenico Liottę (Uniwersytet Bari).
Podczas tej sesji przedstawiono wyniki oraz napotkane problemy związane z opracowaniem geologicznych modeli 3D obszarów badawczych Los Humeros i Acoculco. Prace terenowe na obu poligonach badawczych są już zakończone i obecnie trwają prace kameralne obejmujące finalną analizę i interpretację wyników. Dużym wyzwaniem dla uczestników projektu okazała się integracja różnorodnych danych cząstkowych:
- geofizycznych (sejsmicznych, grawimetrycznych, magnetycznych),
- petrologicznych (np. przemiany składu mineralnego skał pod wpływem gorących roztworów hydrotermalnych),
- strukturalnych (model 3D, wyznaczenie głównych linii tektonicznych),
- geochemicznych (chemizm wód i gazów),
- modelowanie numeryczne rozkładu temperatur,
by następnie wyciągnąć właściwe wnioski dla zaplanowania dalszych prac badawczych i wiertniczych.
Ta kompleksowa analiza powinna zakończyć się wskazówkami dla wyznaczenia najlepszych lokalizacji dla posadowienia i wykonania w przyszłości nowych otworów wiertniczych (dubletów) dla utylitarnego wykorzystania wysokotemperaturowych zasobów geotermalnych. Więcej o projekcie GeMex na stronie: www.gemex-h2020.eu
Dyskusja na temat odwzorowania głównych jednostek geologicznych w modelu 3D sporządzonym dla kaldery Los Humeros
Tekst i zdjęcia: W. Kozdrój i M. Ziółkowska-Kozdrój
